Cày ải chuẩn bị vụ lúa Hè Thu
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, năm nay, mùa mưa khu vực Tây Nguyên và Nam bộ có khả năng bắt đầu sớm hơn so với trung bình nhiều năm và trong tháng 4 đến tháng 5, tổng lượng mưa phổ biến cao hơn từ 10% - 25% so với trung bình nhiều năm. Riêng tháng 6 đến tháng 8, tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Theo Kế hoạch, vụ Hè Thu năm 2023 tại tỉnh Sóc Trăng sẽ đạt diện tích là 138.000 ha.
Từ nhận định trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng khung lịch thời vụ cho vụ Hè Thu 2023 với 03 đợt xuống giống: Đợt 1 sẽ xuống giống từ ngày 1/4 đến cuối tháng 4; đợt 2 xuống giống từ 1/5 đến 31/5; đợt 3 xuống giống từ 1/6 đến 30/6. Căn cứ khung lịch thời vụ được ngành chuyên môn khuyến cáo, phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn ở các địa phương cũng đã xây dựng khung lịch riêng phù hợp với điều kiện sản xuất trên địa bàn, nhưng vẫn tuân thủ khung lịch chung mà tỉnh đã đưa ra. Nhiều nông dân cũng đã hoạch định rõ cho mình kế hoạch sản xuất từ việc lựa chọn giống lúa, thời gian xuống giống đến mật độ gieo sạ. Nông dân Nguyễn Văn Nhàn ở ấp Đắc Thế, xã Hồ Đắc Kiện, huyện Châu Thành cho biết: “Từ giữa tháng 3 là bà con ở đây chuẩn bị đất, đến đầu tháng 4 hoặc giữa tháng 4 là xuống giống đều đồng. Theo khuyến cáo thì vụ này mình sử dụng OM18 và OM5451. Vụ này thường bị ảnh hưởng mưa bão nên bà con chuẩn bị rất kỹ”.
Qua thực tiễn sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trên lĩnh vực canh tác lúa đã cho thấy “giống” là yếu tố quan trọng, giữ vai trò quyết định đến năng suất lúa cũng như chất lượng hạt gạo. Việc xác định được giống lúa phù hợp với điều kiện thời tiết theo từng mùa vụ còn giúp nông dân tiết giảm đáng kể chi phí đầu tư sản xuất, cải thiện được lợi nhuận. Vì vậy, bên cạnh tuân thủ đúng theo khung lịch thời vụ đã được khuyến cáo. Trung tâm giống nông nghiệp tỉnh cũng lưu ý bà con nông dân cần ưu tiên lựa chọn các giống lúa cấp xác nhận có khả năng thích nghi tốt với điều kiện thời tiết mưa bão vụ Hè Thu. Với các giống chủ lực gồm: Đài Thơm 8, OM5451, OM18; nhóm giống lúa thơm - lúa đặc sản như: Các giống lúa nhóm ST, Đài Thơm 8, OM4900, ngành chuyên môn cũng khuyến cáo bà con cần kết hợp cơ giới hóa trong gieo sạ và cấy nhằm giảm lượng giống gieo sạ, tiết giảm một phần chi phí đầu tư ban đầu. Đồng chí Hứa Thanh Xuân - Trưởng Phòng Kế hoạch nghiệp vụ, Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh Sóc Trăng lưu ý thêm: “Bà con nên liên hệ với những cơ sở cung ứng lúa giống có uy tín để mua được những giống xác nhận đạt đúng tiêu chuẩn chất lượng, có xuất xứ nguồn gốc rõ ràng. Khi sử dụng giống lúa xác nhận vào sản xuất, nông dân nên kết hợp sạ thưa, đồng thời áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật như “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, tưới ngập khô xen kẽ để giúp cho cây lúa phát triển khỏe mạnh ngay từ đầu”.
Sau khi thu hoạch lúa Đông Xuân, nhiều bà con vẫn thường chờ đến lúc mưa nhiều mới tập trung làm đất để xuống giống vụ Hè Thu. Mùa mưa hằng năm thường bắt đầu từ tháng 6 và kết thúc vào khoảng cuối tháng 11, đầu tháng 12. Vì vậy, trà lúa xuống giống giai đoạn đầu mùa mưa sẽ thu hoạch tập trung vào tháng 8 và tháng 9, đây cũng là khoảng thời gian mưa bão xuất hiện nhiều nên thường gây khó khăn trong khâu thu hoạch. Năng suất và chất lượng lúa không đạt nên ảnh hưởng nhiều đến giá bán, lợi nhuận vì vậy không đạt như mong muốn. Từ khung lịch chung đã được khuyến cáo, ngành chuyên môn lưu ý nông dân cần thường xuyên theo dõi tình hình nguồn nước, thời tiết để bố trí thời điểm xuống giống sao cho phù hợp với điều kiện tại từng vùng sản xuất khác nhau. Đồng chí Trần Vĩnh Nghi - Phó Chi cục trưởng, Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh Sóc Trăng khuyến cáo: “Đối với các huyện vùng trũng như thị xã Ngã Năm, một phần Mỹ Tú, một phần Châu Thành và một phần Thạnh Trị, chúng tôi khuyến cáo bà con nên xuống giống dứt điểm vào cuối tháng 4 (dương lịch). Đối với các huyện ven biển như Trần Đề, Long Phú, một phần Mỹ Xuyên, một phần thành phố Sóc Trăng nên xuống giống dứt điểm vào giữa tháng 6 (dương lịch). Để xuống giống Hè Thu đạt hiệu quả chúng ta cần lưu ý khoảng cách giữa vụ Đông Xuân và Hè Thu là từ 15 - 20 ngày. Và để hạn chế ngộ độc hữu cơ, bà con nên sử dụng Tricodema để phân hủy tốt rơm rạ còn tồn lưu từ vụ trước”.
Thực tế tình hình sản xuất lúa tại tỉnh Sóc Trăng trong nhiều năm qua cho thấy, bên cạnh bảo toàn được năng suất lúa lúc thu hoạch khi tránh được tác động từ mưa bão, việc xuống giống sớm vụ Hè Thu còn là cơ sở quan trọng để bà con nông dân trong tỉnh có thể xuống giống sớm vụ Đông Xuân tới, góp phần hạn chế được ảnh hưởng của xâm nhập mặn mùa khô thường xảy ra vào giai đoạn cuối vụ.
Tính đến nay, toàn tỉnh Sóc Trăng đã xuống giống được gần 40.000 ha lúa Hè Thu 2023. Có thể thấy, niềm vui được mùa, trúng giá trong vụ Đông Xuân vừa qua thông qua việc tuân thủ tốt khung lịch thời vụ cùng giải pháp xuống giống sớm để né hạn, tránh mặn đã giúp người nông dân trong tỉnh có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc bố trí sản xuất, khởi động mùa vụ mới với niềm tin tiếp tục đạt được một vụ sản xuất thắng lợi.
Ngọc Thơ